تغییر کاربری اراضی عاملی برای ایجاد سیل است ، خوشاب ها فناوری های بومی ارث رسیده از نیاکان ما برای مدیریت سیلاب - سهندبلاگ

به گزارش گروه فناوری خبرنگاران به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نادر قلی ابراهیمی دبیر ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره ایجاد سیل در مناطق جنوبی کشور گفت: تغییر شرایط اقلیمی باعث بروز رخداد هایی مانند سیل می گردد. مثلا در مدت زمانی کوتاه شدت بالایی از بارندگی اتفاق می افتد. همچنین شرایط عرصه های دریافت باران نیز در بروز سیل مهم است. اگر این عرصه شرایط لازم برای جذب بارش نداشته باشد سیل جاری می گردد.

ابراهیمی ادامه داد: پوشش گیاهی بهترین جاذب بارش های مختلف است که از شدت بارش می کاهد و از سویی از تخریب خاک سطحی هم جلوگیری می نماید. البته ریشه دوانی گیاهان در خاک باعث نفوذ آب می گردد. در شرایطی که پوشش گیاهی در سطح خاک وجود ندارد، آب با سطح خاک مستقیم برخورد می نماید که باعث پاشیدگی خاک و ایجاد جریان های تند سطحی و سیلابی می گردد. در واقع پوشش گیاهی همچون اسفنج نسبت به جذب آب باران و جریان های سطحی اقدام می نماید.

وی با بیان اینکه تغییر کاربری اراضی نیز در ایجاد سیل تاثیر دارد، اعلام کرد: کاربری اراضی باید مطابق استعداد خاک باشد. تبدیل اراضی جنگلی به اراضی کشاورزی یکی از اقداماتی است که متأسفانه شاهد آن هستیم. در این اراضی جاذب های باران از بین رفته است. حال اگر این جنگل ها به اراضی مسکونی یا جاده تغییر کاربری داده باشند در این صورت تمام آب باران به روان آب تبدیل می گردد.

مدیریت ریزش های جوی

دبیر ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری همچنین گفت: در مناطق شهری البته بخشی از روان آب ها وارد شبکه فاضلاب می گردد. پس در طراحی شبکه فاضلاب باید دو معیار در نظر گرفته گردد. طراحی بر اساس حجم فراوری فاضلاب منازل و نیز حجم جمع آوری آب باران. اگر تمهیدات لازم برای این موارد منظور نگردد، پس شبکه فاضلاب کشش لازم برای جمع آوری این آب را ندارد و در سطح معابر و خیابان ها جاری می گردد و مسائل زیادی برای ساکنین فراهم می نماید.

به گفته وی، خاک حاصلخیز زراعی دارای ضخامت 30 یا 40 سانت سطح خاک است. بهترین خاک فراوریی نیز همین خاک است و اگر پوشش گیاهی مناسبی برای حفاظت آن نباشد بنابراین باعث فرسایش خاک و فراوری رسوب می گردد. فراوری رسوب نیز علاوه بر از دست رفتن خاک زراعی و مرتعی خسارت زیادی به منابع ذخیره آب، اراضی کشاورزی، شبکه های راه ها وارد می نماید.

ابراهیمی با اشاره به اینکه این مسائل با راه چاره هایی علمی و اقدامات جهادی حل شدنی است، اضافه کرد: نخست باید به مدیریت ریزش های جوی از شروع تا جاری شدن توجه کرد. در این سیستم شرایط مناسبی برای جذب و نگه داشت آب از بالا دست تا میان دشت و پایین دشت با مدیریتی منسجم فراهم می گردد. بوته کاری، مرتع کاری، ایجاد آببند، ایجاد سد های کوچک بخشی از اقدامات مربوط به فعالیت های آبخیزداری است.

وی همچنین اعلام کرد: در مناطق شهری و غیر شهری می توان از فناوری های جدید مانند سیستم های سطوح آبگیرمانند استفاده و آب باران را جمع آوری کرد. بلوچستان از مناطقی است که در آن جمع آوری سیلاب ها را توسط هوتک و خوشاب ها انجام می دهند که تخریب شده اند. هوتک ها و خوشاب ها فناوری های بومی مربوط به نیاکان ما هستند که از طریق آن مدیریت و جمع آوری سیلاب را انجام می شد. اما مسئله مهم این است که قسمت اعظم کار با مشارکت مردم انجام گردد به طوری که با مدیریت سیلاب و تأمین آب برای کشاورزان نقمت سیل به نعمت تبدیل می گردد.

دبیر ستاد توسعه فناوری آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری بازسازی و اصلاح را گامی برای ساماندهی این شرایط دانست و گفت: با عملیات آبخیزداری و آبخوان داری از فرسایش خندقی جلوگیری می گردد. همچنین ساماندهی آبراهه هایی که فرسایش عمقی و عرضی زیاد دارند که در منطقه به گرگرو ها یا فرسایش خندقی بزرگ معروف هستند و در کنار آن آبخوان داری و آبخیزداری در اراضی بالا دست و دشت های سیلابی به جلوگیری از ایجاد سیل یاری می نماید. در غیر این صورت با این شرایط زمین و پوشش گیاهی اگر این میزان بارندگی مجدداً رخ دهد، اتفاقات اخیر تکرار می گردد.

abanhome.com: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت