شروع عملیات کاوش تپه چلو شهرستان جاجرم

به گزارش سهندبلاگ، به گفته علی اکبر وحدتی سرپرست هیات باستان شناسی تپه چلو، محدوده های کاوش شده در این بخش تا کنون منجر به شناسایی فضاهای مربوط به ذخیره و فرآوری محصولات کشاورزی یا دامی مربوط به اواخر دوره مس-سنگی یا مفرغ قدیم شده است.

وحدتی با اشاره به اینکه فضاهای مربوط به ذخیره سازی اغلب به صورت دست کند در زمین حفر شده و در آنها خمره های بزرگ ذخیره سازی پیدا می گردد، گفت:

تعدادی از این فضاهای دستکند با دیوارک های جداکننده به چند بخش تقسیم شده اند و در بعضی آثار حرارت دیدگی زیاد مشاهده می گردد.

به گفته وی، در این بخش تعدادی از گورهای مربوط به دوره مفرغ میانی و جدید پیدا شده که از نظر شیوه های تدفین، نوع هدایای تدفینی و آداب خاکسپاری به مجموعه باستان شناختی باختر - مرو در آسیای میانه شباهت زیادی دارند.

سرپرست هیات باستان شناسی تپه چلو اضافه کرد:

چند موردسازه های حرارت دیده به شکل اجاق های مستطیل شکل و گاهی دوقلو است که می توان اثر حرارت مداوم را در آنها شناسایی کردکه با توجه به شکل و میزان حرارت دیدگی این سازه ها، گمان می رود چنین فضاهایی برای استفاده های خانگی همچون فرآوری محصولات لبنی یا عصاره کشی از محصولات کشاورزی کاربرد داشته اند.

این باستان شناس توضیح داد:

بازیابی دانه های ذغال شده انگور و بعضی غلات در تعدادی از این خمره ها با روش شناورسازی فرض کاربری خانگی این سازه های حرارتی را تقویت می نماید. با وجودی که شواهد مربوط به فعالیت های صنعتی از قبیل سرباره های فلز در فصول مختلف کاوش در تپه چلو دیده شده، تا کنون آثار کوره یا بوته های فلزگری در این محوطه شناسایی نشده است.

وحدتی اضافه کرد:

طی فصل جاری همچنین چند گور مربوط به دوره مفرغ میانی و متاخر پیدا شده است که مطابق معمولِ تدفین های همدوره در این محوطه، اجساد در آنها با جهت شرقی-غربی و بر پهلوی راست و به حالت خمیده همراه با تعدادی هدایای تدفینی و مقداری پیشکشی خوراکی متشکل از گوشت گوسفند یا بز دفن شده اند.

به گفته وحدتی، نتایج اولیه آنالیز های انسان شناسی در این گورستان نشان داده است، هدایای تدفینی بسته به سن و جنس مرده ها انتخاب شده و در اغلب موارد گورهای زنان از مردان غنی تر است.

سرپرست هیات باستان شناسی تپه چلو اضافه کرد:

نتایج اولیه همین آنالیز ها، به ویژه آنالیز الگوی سایش دندانها نشان می دهد رژیم غذایی غالب بیشتر افراد مبتنی بر مصرف گوشت بوده و احتمالا نشان دهنده اقتصاد مبتنی بر دامداری است. وحدتی خاطرنشان ساخت این در حالی است که بیشتر جوامع همزمان در آسیای مرکزی و به طور کلی فرهنگ معروف به مجموعه باستان شناختی باختر-مرو برمبنای اقتصاد کشاورزی و نظام زمینداری اداره می شده است.

وحدتی گفت:

پیش از این سه فصل کاوش باستان شناختی در تپه چلو با همکاری موسسه مطالعات تمدن های اژه و خاور میانه وابسته به شورای تحقیقات ملی ایتالیا اجرا شده است. نتایج این کاوشها حاکی از روابط فرهنگی گسترده شمال شرق ایران با محدوده وسیعی از آسیای میانه شامل ازبکستان، تاجیکستان، افغانستان و ترکمنستان در اواخر عصر مفرغ است.

چهارمین فصل کاوش در تپه باستانی چلو با موافقت رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و با حمایت پژوهشکده باستان شناسی اول آبان ماه آغاز و به مدت یک ماه ادامه دارد. تپه چلو نخستین بار در سال 1390 و بدنبال عقد تفاهم نامه پژوهشی میان پژوهشگاه سازمان و موسسه مطالعات تمدن های اژه و خاور میانه وابسته به شورای تحقیقات ملی ایتالیا کاوش شد. این کاوش ها با هدف شناسایی توالی منطقه ای از دوره مس و سنگ تا انتها دوره مفرغ و نیز آنالیز روابط فرهنگی ایران و آسیای میانه در اواخر هزاره سوم و اوایل هزاره دوم پیش از میلاد تا کنون ادامه داشته است.